Είναι σημαντικό και αναγκαίο να καταδικάζουμε και να καταγγέλλουμε την Τουρκία για τις γνωστές και προβεβλημένες επεκτατικές κινήσεις της στην κατεχόμενη περίκλειστη περιοχή της πόλης της Αμμοχώστου, με τις οποίες επιβεβαιώνεται, για πολλοστή φορά, η απολύτως αδιάλλακτη, αδιέξοδη και προκλητική τουρκική στάση στο Κυπριακό. Είναι όμως εξίσου σημαντικό και αρκούντως χρήσιμο, να θυμόμαστε ότι, στο παρελθόν, και πιο συγκεκριμένα στη διάρκεια της διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου (2003-2008), οι πρωτοβουλίες για την Αμμόχωστο προέρχονταν, όχι από την Τουρκία, αλλά από την κυπριακή κυβέρνηση, με στόχο την επιστροφή της περίκλειστης περιοχής στον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η πρόταση του Τάσσου Παπαδόπουλου για την Αμμόχωστο υποβλήθηκε το καλοκαίρι του 2004, λίγες βδομάδες μετά την σωτήρια απόρριψη του καταστροφικού Σχεδίου Ανάν, ως απάντηση στις προσπάθειες χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – με πρωτοστάτιδα την Βρετανία – για εφαρμογή ενός κανονισμού «απευθείας εμπορίου» μεταξύ των κατεχόμενων περιοχών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ως μια συνειδητή προσπάθεια της τότε κυπριακής κυβέρνησης, για δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο κοινότητες.

Συνοπτικά, η πρόταση του Τάσσου Παπαδόπουλου για την Αμμόχωστο περιγράφεται ως ακολούθως:

• Η περιοχή των Βαρωσίων να τεθεί υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
• Στη συνέχεια, η Κυπριακή Δημοκρατία θα εξουσιοδοτήσει την λειτουργία του λιμανιού της Αμμοχώστου, υπό την επίβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για σκοπούς «απευθείας εμπορίου», με τη συμμετοχή και προς εξυπηρέτηση των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυπρίων, επί ίσοις όροις, σύμφωνα με κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Να γίνει ουσιαστική αποστρατικοποίηση της περιοχής και, πιο συγκεκριμένα, να αποσυρθούν όλες οι στρατιωτικές δυνάμεις και ο οπλισμός τους από την περιοχή Αμμοχώστου-Δερύνειας, όπως προσδιοριζόταν σε χάρτη που υποβλήθηκε.
• Να προχωρήσει η διάνοιξη του σημείου διέλευσης (οδόφραγμα) Δερύνειας.
• Να γίνει αποναρκοθέτηση της «νεκρής ζώνης» στην περιοχή, καθώς και στον δρόμο που οδηγεί στην περίκλειστη περιοχή.

Είναι προφανές ότι, ενδεχόμενη αποδοχή από την τουρκική πλευρά της πρότασης του Τάσσου Παπαδόπουλου θα σηματοδοτούσε ένα ουσιαστικό μέτρο οικοδόμησης πραγματικής εμπιστοσύνης, ακριβώς λόγω του καθεστώτος λειτουργίας του λιμανιού της Αμμοχώστου, λόγω της απελευθέρωσης και ανοικοδόμησης της περίκλειστης περιοχής της πόλης, λόγω της αποστρατικοποίησης της γύρω περιοχής και λόγω της ελεύθερης επικοινωνίας ανάμεσα στο ελεύθερο και στο κατεχόμενο τμήμα της ευρύτερης περιοχής της Αμμοχώστου.

Δυστυχώς, η εν λόγω πρόταση του Τάσσου Παπαδόπουλου απορρίφθηκε από την τουρκική πλευρά. Και παρά τις εποικοδομητικές προσπάθειες της λουξεμβουργιανής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πρώτο εξάμηνο του 2005, για εξεύρεση συμβιβαστικής φόρμουλας, στη βάση πάντα της πρότασης του Τάσσου Παπαδόπουλου, η τουρκική πλευρά οδήγησε την όλη διαδικασία σε ναυάγιο, ποντάροντας στη φιλική προς αυτήν στάση της επερχόμενης, τότε, βρετανικής Προεδρίας, το δεύτερο εξάμηνο του 2005.

Δεκαπέντε χρόνια μετά την εποικοδομητική πρωτοβουλία του Τάσσου Παπαδόπουλου, η οποία έτυχε στήριξης και από την λουξεμβουργιανή Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Στον απόηχο της αποτυχημένης πολιτικής του Προέδρου Αναστασιάδη στο Κυπριακό και με εμφανή την αδράνεια, αναποτελεσματικότητα και αναξιοπιστία της κυβέρνησης ΔΗΣΥ, η οποία, δυστυχώς, ενδιαφέρεται μόνο για επικοινωνιακά «μερεμέτια» και για φωτογραφικά στιγμιότυπα, βρισκόμαστε ενώπιον μιας τουρκικής επεκτατικής πρότασης εποικισμού της κατεχόμενης περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου, ενίσχυσης του ψευδοκράτους και δημιουργίας νέων τετελεσμένων, που παραβιάζουν τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και τη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου Κυπριανού – Ντενκτάς του 1979. 

Υστεροσημείωμα: Και μια λεπτομέρεια, ενδεικτική της διαφοράς φιλοσοφίας ανάμεσα στη σωστή πολιτική Τάσσου Παπαδόπουλου και στην αποτυχημένη πολιτική Νίκου Αναστασιάδη: Το άνοιγμα του οδοφράγματος της Δερύνειας περιλαμβανόταν στην πρόταση του Τάσσου Παπαδόπουλου, ως μέρος της επιστροφής της Αμμοχώστου υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επί Αναστασιάδη, το οδόφραγμα Δερύνειας άνοιξε με τους όρους που έθεσε η τουρκική πλευρά…