Ήθελα να αρχίσουμε με την πρόταση νόμου που έχετε καταθέσει πρόσφατα για τη υποχρεωτική χρήση κράνους από τους ποδηλάτες, για την προστασία του. Αυτό από μόνο του αρκεί; Είστε χρήστης ποδηλάτου και γνωρίζετε ότι έχουμε πρόβλημα υποδομών, δεν συμφωνείτε;

Προφανώς και δεν αρκεί. Όμως, όπως ορθώς επισημάνατε, υπάρχει έλλειψη υποδομών στον τόπο μας, δηλαδή ποδηλατοδρόμων, ποδηλατολωρίδων, ειδικών σημάνσεων και ειδικών φώτων. Επομένως, μέχρι να γίνουν όλα αυτά και προκειμένου να καλλιεργηθεί η απαραίτητη κουλτούρα προστασίας, επιβάλλεται να ενισχύσουμε την προστασία των ποδηλατών και των ποδηλατιστριών. Σημειώστε ότι, όσοι και όσες ασχολούμαστε συστηματικά με την ποδηλασία, δρόμου ή ορεινή, ήδη χρησιμοποιούμε το κράνος ακριβώς επειδή αντιλαμβανόμαστε την προστασία που μπορεί να παρέχει ένα κράνος, από σοβαρό τραυματισμό ή και θάνατο, σε περίπτωση ατυχήματος. Με αφορμή λοιπόν τη σωστή πρωτοβουλία της κυβέρνησης για επιχορήγηση της αγοράς ποδηλάτου και γενικά την ενθάρρυνση της χρήσης του ποδηλάτου, θεωρώ καθήκον μου να συμβάλω στην βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας και προστασίας των συμπολιτών μας. Στην αύξηση της προστασίας και στην ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, επομένως, είναι που στοχεύει η Πρόταση Νόμου που έχω καταθέσει και ευελπιστώ σε πλειοψηφική, ή, ακόμα καλύτερα, ομόφωνη στήριξη από τη Βουλή.

Χωρίς αυτές τις υποδομές η χρήση του ποδηλάτου εξ ανάγκης περιορίζεται σε βόλτες αντί για καθημερινή χρήση για την κάλυψη των αναγκών διακίνησης.

Ακριβώς. Όμως, για να μην ισοπεδώνουμε την κατάσταση, πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν δήμοι ή περιοχές, που διαθέτουν κάποιες υποδομές ενώ, ειδικά στη αστική περιοχή Λευκωσίας που τη ζω, υπάρχει και το Γραμμικό Πάρκο Πεδιαίου, με ποδηλατοδρόμο μήκους 10 km που επιτρέπει τη διακίνηση από νότο προς βορρά ή ανάποδα, ενώ πλέον υπάρχουν ποδηλατοδρόμοι που διανύουν το κέντρο της πόλης από τις δυτικές περιοχές προς τις ανατολικές και ανάποδα.

Όπως, επίσης, υπάρχουν και μεμονωμένοι ποδηλατοδρόμοι σε διάφορους δήμους. Όμως, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν ώστε να πετύχουμε αυτό που είπατε: τη χρήση του ποδηλάτου, όχι μόνο για άσκηση, βόλτες ή χόμπι, αλλά για μετακίνηση στη δουλειά, ή στις διάφορες καθημερινές υποχρεώσεις μας. Αναγνωρίζω ότι οι συνθήκες καύσωνα το καλοκαίρι είναι αποθαρρυντικές στην Κύπρο, αλλά εξίσου αποθαρρυντικές είναι και οι συνθήκες μεγάλου ψύχους στην βόρεια Ευρώπη, για παράδειγμα, όπου η χρήση του ποδηλάτου είναι εκτεταμένη και δημοφιλής όσο πουθενά.

Αλήθεια, το κυκλοφοριακό είναι μείζον θέμα κι όμως ακόμη συζητούμε τα αυτονόητα. Πόσο σας απασχολεί αυτό το ζήτημα;

Με απασχολεί τουλάχιστον μία ώρα και ένα τέταρτο κάθε μέρα! Τόσο χρειάζομαι περίπου για να πάω από το σπίτι μου που είναι στην Λακατάμια, στο Συνεδριακό όπου στεγάζεται προσωρινά η Βουλή. Βιώνω καθημερινά το μποτιλιάρισμα της λεωφόρου Στροβόλου εδώ και 11 χρόνια. Επομένως, με απασχολούσε ως πολίτη, με απασχολεί και ως βουλευτή. Δεν είμαι ειδικός. Και δεν θεωρώ ότι υπάρχει μαγική λύση. Όμως εκτιμώ ότι χρειάζονται προσπάθειες και από τις δύο πλευρές: Δηλαδή, το μεν κράτος να μεριμνήσει για αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος με μόνιμες ρυθμίσεις όπου αυτές είναι εφικτές, σε επίπεδο υποδομών και οδικού δικτύου, και σε επίπεδο έκτακτων ρυθμίσεων, όπως είναι οι παρεμβάσεις της Τροχαίας. Οι δε πολίτες, να μειώσουν τη χρήση ιδιωτικών αυτοκινήτων και να αυξήσουν τη χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, όπως τα λεωφορεία, ή να στραφούν στη χρήση φιλικότερων μέσων, όπως τα ποδήλατα.

Επιτρέψτε μου να πάμε στα πιο σύνθετα προβλήματα, με πρώτο το Κυπριακό. Η δημοσιοποίηση από τον φιλελεύθερο πρακτικών του Κραν Μοντάνα επανέφερε τη συζήτηση για τους χειρισμούς του Προέδρου. Ποια είναι η θέση σας;

Αυτή που ήταν πάντα. Στο Κραν Μοντάνα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε, κακώς, όλες τις επικίνδυνες υποχωρήσεις που «μπορούσαν» να γίνουν – το «μπορούσαν» εντός εισαγωγικών διότι εμείς θεωρούμε ότι δεν μπορούν και δεν έπρεπε να γίνουν – στις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού, χωρίς μάλιστα να εξασφαλίσει οποιοδήποτε αντάλλαγμα σε ό,τι αφορά την αποχώρηση του τουρκικού στρατού και την κατάργηση των εγγυήσεων. Αυτά, δεν χρειάζονται Πρακτικά για να αποδειχτούν καθώς καταγράφονται με σαφήνεια στην Έκθεση Γκουτέρες του Σεπτεμβρίου του 2017. Ενώ, λοιπόν, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε όλες αυτές τις επικίνδυνες υποχωρήσεις, οι οποίες, σημειωτέο, μένουν σαν κεκτημένο της διαδικασίας, η Τουρκία παρέμενε διαρκώς αμετακίνητη και ζητούσε και άλλες υποχωρήσεις, στα θέματα του στρατού και των εγγυήσεων. Αυτό επιβεβαιώνεται από τα επίμαχα έγγραφα των ημερών. Και έτσι, αναπόφευκτα, η διαδικασία οδηγήθηκε σε αδιέξοδο. Είχαμε, δηλαδή, μια Τουρκία η οποία ενθαρρυμένη από την υποχωρητικότητα του Προέδρου Αναστασιάδη ζητούσε το μέγιστο για την ίδια, το οποίο ούτε καν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν δέχτηκε. Όλα αυτά για εμάς ήταν γνωστά και σημειώνω ότι τα έγγραφα επιβεβαιώνουν τη γνώση και αντίληψη μας για το τί συνέβη στο Κραν Μοντάνα. Και δηλώναμε, τότε, έκπληξη που κάποιοι κυβερνώντες εκτιμούσαν ότι είχαμε φτάσει στο «παρά ένα» μιας λύσης. Το μόνο «καινούργιο», θα λέγαμε, που επιβεβαίωσαν αυτά τα έγγραφα είναι την απαράδεκτη στάση των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία, όχι μόνο υποβάθμισαν και απέκρυψαν την άκρως αρνητική στάση της Τουρκίας, αλλά έφτασαν στο σημείο να την συγχαίρουν για τη δήθεν «εποικοδομητική στάση της».

Βλέπετε να υπάρχει προοπτική για κάποια θετική εξέλιξη μετά τον αναμενόμενο διορισμό απεσταλμένου; Ή πιστεύετε ότι η οποιαδήποτε ουσιαστική κίνηση θα πρέπει να αναμένεται μετά τις προεδρικές του 2023;

Κατ’ αρχάς, δεν φαίνεται να είναι και τόσο αναμενόμενος ο διορισμός νέου απεσταλμένου. Τα ρεπορτάζ και οι πληροφορίες δείχνουν πως τα Ηνωμένα Έθνη «κέρδισαν» χρόνο με τον διορισμό ειδικού αντιπροσώπου, δηλαδή διαδόχου της κας Σπέχαρ, αλλά δεν βιάζονται με διορισμό απεσταλμένου, δηλαδή διαδόχου της κας Λουτ. Φαίνεται δηλαδή πως προσαρμόζονται στην άρνηση της τουρκικής πλευράς, χωρίς όμως να αφήνουν να αναδειχθεί αυτή η άρνηση. Αντίθετα, προσπαθούν να «χρεωθούν» τα ίδια τα Ηνωμένα Έθνη την ευθύνη της καθυστέρησης. Σε σχέση με το πότε μπορεί να αναμένει κανείς οποιαδήποτε ουσιαστική κίνηση, τα πράγματα είναι απλά: Όσο η Τουρκία επιμένει στην ρητορική περί «λύσης δύο κρατών» και στις επεκτατικές και παράνομες ενέργειες της εντός ΑΟΖ και στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρξει κάποια θετική προοπτική. Είναι λάθος να συνδέουμε τις όποιες εξελίξεις στο Κυπριακό με τις Προεδρικές του 2023 διότι, κάτι τέτοιο, θα φόρτωνε την ευθύνη της στασιμότητας στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα τη στιγμή που η ευθύνη για τη στασιμότητα βαραίνει αποκλειστικά την τουρκική πλευρά, η οποία κρατά και το «κλειδί» για τις όποιες εξελίξεις.

Πώς θα σκιαγραφούσατε το προφίλ του επόμενου προέδρου; Kαι ποιο θεωρείτε ότι θα είναι το διακύβευμα των προεδρικών; Το Κυπριακό, η διαφθορά, η ακρίβεια; Όλα μαζί;

Όλα μαζί. Και ακόμα περισσότερα, θα έλεγα. Δυστυχώς, 61 χρόνια από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσα σε αυτό το νέο παγκόσμιο και περιφερειακό περιβάλλον, που διαμορφώνεται στον απόηχο της παγκόσμιας πανδημικής, υγειονομικής και οικονομικής κρίσης αλλά και στην σκιά της κλιματικής αλλαγής, οι Προεδρικές Εκλογές του 2023 είναι αναμφίβολα οι πιο κρίσιμες στην Ιστορία της ημικατεχόμενης πατρίδας μας. Πολύ περισσότερο, αν αναλογιστεί κανείς ότι το Κυπριακό βρίσκεται στο χειρότερο σημείο που βρέθηκε ποτέ, ότι η διαπλοκή και η διαφθορά έχουν κυριαρχήσει και ότι απουσιάζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Επομένως, το προφίλ του νέου Προέδρου πρέπει να είναι το προφίλ ενός ανθρώπου αξιόπιστου, τίμιου, νηφάλιου, με καθαρές θέσεις και συγκροτημένες απόψεις, ικανού να εμπνεύσει τον κόσμο, να δώσει στο θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας το χαμένο κύρος του και να διαθέτει ένα θετικό, εφικτό όραμα για την Κύπρο και τον κυπριακό λαό.

Ο Πρόεδρος του κόμματός σας και άλλα στελέχη, επαναλαμβάνουν ότι το ΔΗΚΟ θα είναι στην επόμενη διακυβέρνηση. Κρατάτε δύο σχοινιά;

Το Δημοκρατικό Κόμμα κρατά μόνο το σχοινί του Δημοκρατικού Κόμματος. Και δηλώνουμε αποφασισμένοι να εργαστούμε με εντιμότητα και ειλικρίνεια, με πίστη στις θέσεις μας και σεβασμό στις θέσεις των άλλων κομμάτων, με διάθεση συναίνεσης και σύνθεσης, χωρίς διάθεση εκπτώσεων σε θέματα αρχών, στοχεύοντας να καταστούμε κόμμα διακυβέρνησης ώστε να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε όσα προτείνουμε. Ξέρετε, το Δημοκρατικό Κόμμα περηφανεύεται και τεκμηριώνει ότι οι διακυβερνήσεις του ήταν οι πιο πετυχημένες και οι πιο αποτελεσματικές. Είναι, επομένως, αυτονόητο – και θα έλεγα και επιβεβλημένο – ο κύριος στόχος μας να είναι το να κυβερνήσουμε ξανά.

Ένα κόμμα που θέλει να έχει ρυθμιστικό ρόλο ασφαλώς δεν προ-αποκλείει τίποτα αλλά πώς είναι δυνατόν να είναι στην αντιπολίτευση, να αξιώνει αλλαγή και την ίδια ώρα να μην αποκλείει συνεργασία με το κόμμα που εγκαλεί συνεχώς για αποτυχία και διαφθορά;

Προφανώς, αν αλλάξει το άλλο κόμμα. Όμως, ακριβώς επειδή κάτι τέτοιο δεν δείχνει πολύ πιθανό αυτή τη στιγμή, είναι γι’ αυτό που λέμε ότι ο πρώτος λόγος, ή, αν θέλετε, η προτεραιότητά μας, είναι η αναζήτηση συνεργασιών στην Αντιπολίτευση. Από κει και πέρα, ο ρυθμιστικός ρόλος του Δημοκρατικού Κόμματος είναι δεδομένος και αναπόφευκτος, καθώς είμαστε το κατ’ εξοχή κεντρώο κόμμα της Κύπρου με προϊστορία έντιμων και ειλικρινών – σε όσα μας αφορούν εμάς, το τονίζω – συνεργασιών και αποδεδειγμένη επιτυχία όποτε κυβερνήσαμε.

Το αποτέλεσμα των βουλευτικών σας δικαίωσε σε προσωπικό επίπεδο αλλά τα μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης, δηλαδή ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ, δεν κατέγραψαν τη δύναμη που ανέμεναν, δεν κεφαλαιοποίησαν τη φθορά της κυβέρνησης. Πόσο το αποτέλεσμα διαφοροποιεί τη στρατηγική του κόμματός σας για τη συνέχεια;

Αξιολογήσαμε και αξιολογούμε με προσοχή το αποτέλεσμα. Θα ήταν ασέβεια προς το εκλογικό σώμα και προς το αποτέλεσμα αν δεν κάναμε κάτι τέτοιο. Όμως, ο βαθμός αλλαγών που προκύπτουν από το αποτέλεσμα, ο βαθμός «διαφοροποίησης της στρατηγικής», για να χρησιμοποιήσω την έκφρασή σας, απαιτεί νηφάλια και κοπιαστική πνευματική άσκηση. Ξέρετε, μετά από ένα αποτέλεσμα που δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες μας, κυριαρχεί η αίσθηση ότι όλα χρήζουν επανεξέτασης. Δεν είναι ακριβώς έτσι όμως. Το ζητούμενο, είναι να γίνει διαχωρισμός ανάμεσα στις πολιτικές αποφάσεις και παραμέτρους που όντως χρήζουν επανεξέτασης και σε αυτές που ήταν ορθές. Επομένως, λέω ναι, το αποτέλεσμα διαφοροποιεί κάποιες παραμέτρους της στρατηγικής μας, όμως η έκταση και η ένταση της διαφοροποίησης θα οριστικοποιηθεί στο Καταστατικό και Πολιτικό Συνέδριο του Κόμματος, τον Ιανουάριο.

Το ΔΗΚΟ βρίσκεται σε διαδικασία διαλόγου με τα μέλη του και την κοινωνία, διαδικασία η οποία θα κορυφωθεί τον Ιανουάριο με συνέδριο. Εκεί θα κλειδώσει ουσιαστικά και η απόφαση για τις προεδρικές;

Θα λέγαμε ότι εκεί θα «κλειδώσει» το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα ληφθεί η απόφαση του Κόμματός μας για τις Προεδρικές.

Είναι στο τραπέζι η υποψηφιότητα του Προέδρου, Ν. Παπαδόπουλου;

Ασφαλώς.

Mε το ΑΚΕΛ υπάρχει γέφυρα επικοινωνίας ή το γυαλί είναι ραγισμένο μετά την αποτυχία συνεργασίας για εκλογή προέδρου της Βουλής;

Γέφυρα επικοινωνίας υπάρχει ανάμεσα σε όλα τα μεγάλα κόμματα και πολύ περισσότερο ανάμεσα στα κόμματα της Αντιπολίτευσης. Σε ότι αφορά τη μη-συνεργασία ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ στη διαδικασία ανάδειξης Προέδρου της Βουλής, θα έλεγα ότι αυτή η μη-συνεργασία ενίσχυσε το επιχείρημα ότι, χωρίς συνεργασίες μειώνονται οι πιθανότητες επιτυχίας της Αντιπολίτευσης.

Mε τον ΔΗΣΥ υπάρχει κανάλι επικοινωνίας;

Όπως είπα, κανάλι επικοινωνίας υπάρχει ανάμεσα σε όλα τα μεγάλα κόμματα.

Σε πιο προσωπικό επίπεδο, πώς βλέπετε τη Βουλή εκ των έσω, με την εμπειρία αυτών των πρώτων λίγων μηνών;

Η Βουλή των Αντιπροσώπων, ως το νομοθετικό σώμα της χώρας μας, διαδραματίζει ένα καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή της δημοκρατίας και στην εύρυθμη λειτουργία του κράτους. Ειλικρινά πιστεύω, και το πίστευα ανέκαθεν, απλώς τώρα το επιβεβαιώνω, ότι η Βουλή παράγει πολύ πιο μεγάλο και πολύ πιο ουσιαστικό έργο απ’ όσο δείχνει. Θα προσέθετα μάλιστα ότι, τα μέλη της Βουλής αδικούν πολλές φορές τους εαυτούς τους και κατ’ επέκταση το Σώμα με κάποιες συμπεριφορές ή φαινόμενα που, ενώ είναι εξαιρέσεις, δίνουν την εντύπωση στον κόσμο ότι είναι ο κανόνας… Γι’ αυτό και έχω θέσει και ως προσωπικό στόχο μου την αποκατάσταση και διαφύλαξη του κύρους της Βουλής των Αντιπροσώπων, στο μικρό βαθμό που μου αναλογεί ως ένας εκ των πενήντα έξι μελών της.

Υπάρχει η εντύπωση ότι χάνεται πολύτιμος χρόνος σε ατέρμονες συζητήσεις. Ισχύει;

Λίγες φορές, ναι, χάνεται πολύτιμος χρόνος σε κάποιες ανούσιες συζητήσεις αλλά δεν είναι αυτός ο κανόνας. Ο κανόνας είναι ότι, τόσο στις κοινοβουλευτικές επιτροπές, όσο και στην Ολομέλεια, δαπανάται χρόνος σε παραγωγικές και ουσιαστικές συζητήσεις, σε εποικοδομητικό κλίμα και με διάθεση συναίνεσης από όλες και όλους. Το πρόβλημα είναι ότι αυτού του είδους οι συζητήσεις δεν έχουν τη «γοητεία» – εντός εισαγωγικών η λέξη – ενός καυγά, ο οποίος «κλέβει» δυσανάλογο χρόνο στα ΜΜΕ και δυσανάλογη προσοχή από τον κόσμο.

Αισθάνεστε ότι παράγεται πολιτική στη Βουλή ή στο τέλος χάνεται η ουσία;

Παράγεται και πολιτική, παράγονται και προτάσεις, παράγονται και λύσεις. Από όλες και όλους τους συναδέρφους, από όλα τα κόμματα. Ακόμα και όταν, μερικές φορές, χάνεται η ουσία, το ουσιαστικό αποτέλεσμα επικρατεί στο τέλος. Θα σας πω πολύ χαρακτηριστικά ότι μόλις προχτές, στην Ολομέλεια της Πέμπτης, «χάθηκε» μία ώρα – για να χρησιμοποιήσω τη συνηθισμένη έκφραση – σε αιχμές και διαπληκτισμούς στο πλαίσιο της συζήτησης για τον πέμπτο συμπληρωματικό προϋπολογισμό αλλά, τελικά, ο συμπληρωματικός αυτός προϋπολογισμός υπερψηφίστηκε και μάλιστα ομόφωνα. Ας κρατήσουμε λοιπόν αυτό…

Τον προϋπολογισμό να αναμένουμε ότι θα τον ψηφίσετε ή το ΔΗΚΟ θα μας κρατήσει σε αγωνία, όπως πέρσι;

Δεν είναι θέμα αγωνίας. Πέρσι είχαμε θέσει ένα πολύ συγκεκριμένο και απλό όρο. Ο οποίος δεν ικανοποιήθηκε, λόγω της επιπόλαιης επιμονής της κυβέρνησης. Και λέω «επιπόλαιης επιμονής» διότι, τελικά, μερικούς μήνες μετά, η κυβέρνηση ικανοποίησε το αίτημά μας και έδωσε στην Ελεγκτική Υπηρεσία όλους τους φακέλους των πολιτογραφήσεων. Και η Ελεγκτική Υπηρεσία διεξάγει, πλέον, τις έρευνες που πρέπει. Άρα λοιπόν, κάλλιο αργά παρά ποτέ, αυτό που πέρσι θέταμε ως όρο, φέτος ικανοποιείται. Από κει και πέρα, η επίσημη απόφαση του Κόμματος θα αποφασιστεί στα συλλογικά όργανα και δεν θα ήθελα, ούτε και θα έπρεπε, να πω κάτι περισσότερο αυτή τη στιγμή.